Museum Romeins Halder

Buitenmuseum

In de omgeving van de stad ’s-Hertogenbosch bevinden zich nog altijd diverse fragmenten van 15^de tot 17^de eeuwse buitenplaatsen. Op Haanwijk is de historische setting goed waarneembaar in een gevarieerd landschap aan de rivier de Dommel met een stelsel van lanen en een sterrenbos voor de jacht. Het monumentale gebouwde ensemble bestaat uit een woonhuis uit 1649 met een aangebouwde boerderij, een vervallen ommuurde berceau tuin met vijver en een bakhuisje. Het museum bevindt zich in een jaren 50 wederopbouw schuur. De herbestemming is een eerste stap in de revitalisering van de buitenplaats en tevens onderdeel van een grotere visie voor aaneengeschakelde buitenplaatsen in het gebied aan de Dommel. Vanaf 2013 werkt Reset architecture voor natuurorganisatie Brabants Landschap aan een gebiedsvisie waarin hedendaagse kunst een relatie aangaat met het aanwezige natuur- en cultuurlandschap. In samenwerking met het Noordbrabants Museum wordt een veelbelovend beelden en land-art park beraamd; Buitenmuseum Out Herlaer. Vooruitlopend op deze ambitieuze plannen helpt Brabants Landschap nu een deel van de historie van het cultuurlandschap toegankelijk te maken met de huisvesting van het Museum Romeins Halder nabij de archeologische vindplaats van de collectie van het museum.

schuine lijn

Het archeologisch museum ontvangt veel schoolklassen waardoor kinderen op een actieve manier de geschiedenis van het Dommel dal kunnen ontdekken. Naast het aanbieden van educatie wordt er ook onderzoek gedaan, in samenwerking met promovendi worden er door vrijwilligers vondsten geanalyseerd. De ruimtelijke organisatie van het museum faciliteert dit met drie zones; ontvangst- en presentatieruimte, tentoonstellingsruimte en een studieruimte voor de medewerkers. Reset architecture heeft deze zone scheiding met 1 ruimtelijke ingreep gerealiseerd, het plaatsen van een houten volume in de langsrichting van de schuur. Het volume deelt met een schuine lijn de plattegrond in tweeën. Met de schuine lijn ontstaat een verassende ruimtelijk perspectief die het zicht en de ervaring van de hoge schuur intuïtief stuurt. In het volume zijn kleinere ruimtes met een laag plafond en hoge geluidsabsorptie gecreëerd. Hier kan in rust alle aandacht naar de kleine tentoongestelde voorwerpen gaan. De verdieping is voor de museummedewerkers ingericht voor onderzoek en overleg.

begane grond (reset oud>nieuw)

mezzanine

doorsnede

ruw en verfijnd

Er is niet gekozen voor een generieke neutrale witte tentoonstellingsruimte maar gezocht naar een subtiele omgang met de aanwezige karakteristiek. De schuur is het enige gebouw op de buitenplaats zonder monumentale status, maar in zijn soort, wederopbouwschuur, toch bijzonder. In het interieur waren de vier houten spantconstructies en de sporenkap dominant in de beeldvorming van de ruimte. De spanten zijn in ruw hout als gebinten opgebouwd met kreupele stijlen en een groot aantal dwarsverbindingen. De combinatie van het ruwe hout met ambachtelijke gemaakte verbindingen is typisch en inspirerend. Een aanpak die is voorgezet in het ontwerp waarbij met “boerse” materialen en verfijnde detaillering een vanzelfsprekende verwevenheid is ontstaan tussen het bestaande en de nieuwe invulling. Tevens voel je de continuïteit van het bos in het interieur, de populierenhouten wanden en plafonds bepalen de sfeer. Er zijn voornamelijk biobased natuurlijke bouwproducten verwerkt in het plan. Het populierenhout is voor dit project, in eigen beheer, door opdrachtgever Brabantslandschap in de directe omgeving gerooid. Het dak is geïsoleerd met vlas dakplaten die zijn aangebracht op een populieren dakbeschot op de bestaande sporen. Houtskelet-bouw voorzetwanden met vlasisolatie isoleren de twee bestaande, koud tegen elkaar gemetselde, halfsteense muren. De voorzetwanden zijn afgewerkt met Lehmstuc en Lehmfarben. De nieuwe geïsoleerde betonvloer is gepolijst zodat geen extra afwerkvloer nodig is. Door de geringe hoeveelheid gebruikte materialen is een evenwichtige en rustig vormgegeven museale ruimte gecreëerd.

detail entree

 buitenverblijf Haanwijk

foto’s: Stijn Poelstra

bouw: